Appingedam – Na bijna anderhalf jaar sluiting opent het particuliere Museum Møhlmann in Appingedam opnieuw zijn deuren. De versterkingsoperatie van het rijksmonument De Muzeheerd, dat woning, atelier en museum in één is, bleek ingrijpend – maar vormde ook de aanleiding voor een bijzonder nieuw onderdeel: een middeleeuwse Nicolaaskapel, opgebouwd uit eeuwenoude bouwmaterialen.
Het museum, dat landelijk bekendstaat als platform voor hedendaagse realistische kunst, ligt midden in het Groningse aardbevingsgebied. Omdat de kans op zwaardere bevingen nog jarenlang reëel blijft, moest het pand preventief worden versterkt. Geen gemakkelijke klus, zeker niet in een monumentaal gebouw met een museale functie.
Wonen tussen puin en herstel
Eigenaar en kunstenaar Rob Møhlmann verliet zijn huis niet tijdens de werkzaamheden. In plaats van een wisselwoning koos hij ervoor om op de werkvloer te blijven wonen en dagelijks aanwezig te zijn bij de versterking. “Ik wilde het karakter van het gebouw bewaken,” zegt hij. “En waar mogelijk ook verbeteren.” Hij hielp zelfs actief mee aan de verbouwing.
Toen tijdens de werkzaamheden bleek dat er meer binnenmuren verwijderd moesten worden dan gepland – wat zelfs tot verzakkingen leidde – ontstond plotseling ruimte voor een lang gekoesterde droom: een inpandige kapel waarin Møhlmann zijn verzameling middeleeuwse artefacten en heiligenbeelden op passende wijze kon tonen.
Nicolaaskapel groeit uit droom
Wat begon als een idee, werd onder grote tijdsdruk werkelijkheid. De kunstenaar ontwierp een laatmiddeleeuws kapelkerkje, waarbij hij onder meer een raampje van het 12e-eeuwse kerkje van Marsum nauwgezet reproduceerde. Tijdens de bouw volgden de toevalligheden elkaar op. Precies genoeg kloostermoppen, natuursteen voor de randen, een kant-en-klaar passend koorhek uit een tattooshop – het leek alsof het allemaal voorbestemd was.
De kapelvloer werd uiteindelijk gelegd met 33 Bremer natuurstenen tegels. “Dat getal is gelijk aan de leeftijd van Jezus,” aldus Møhlmann. “Ik heb de tegels symbolisch als ‘Zijn weg’ vanaf de deur tot aan het 14e-eeuwse kruis gelegd. Alles klopte.”
Heropening met erkenning
Kort voor de oplevering bracht minister Eppo Bruins een bezoek aan het museum. Hij toonde zich onder de indruk van de versterkingswerkzaamheden, maar was als gelovige vooral geraakt door de ingetogen schoonheid van de nieuwe Nicolaaskapel.
Met de heropening is Museum Møhlmann weer toegankelijk voor publiek. In het vernieuwde gebouw komt alles samen: kunst, geschiedenis, ambacht en een diepgevoelde betrokkenheid bij de regio. Steeds vaker wordt het museum omschreven als een ‘Parel van het Noorden’ – een titel die het met recht draagt.
“Na het overlijden van mijn muze in 2010 heb ik het penseel neergelegd,” zegt Møhlmann. “Mijn museum ís sindsdien mijn schilderij. En dat is nu toekomstbestendiger dan ooit. Ik hoop dat ik nog lang een plek van rust, schoonheid en bezinning kan bieden – een oog in de orkaan om ons heen.”
