Noord-Groningen – Groningers geloven niet meer dat het goed komt met het aardbevingsgebied. Het vertrouwen kelderde het afgelopen jaar enorm. Dit blijkt uit onderzoek onder leden van Vereniging Eigen Huis . Voor tv-programma De Monitor aanleiding om een dossier over de bevingsproblematiek te openen.
Zag in september 2015 nog 38 % de toekomst negatief of zeer negatief in, in het najaar van 2016 lag dat percentage op 76. Slechts 7 % is nog positief. De vereniging vindt deze ontwikkeling zeer zorgelijk. Cindy van de Velde, algemeen directeur van Vereniging Eigen Huis: “Een radicale trendbreuk met de huidige aanpak is geboden. De Groningers merken in de praktijk nog veel te weinig van alle plannen en beloftes. Het moet anders, met meer mededogen en vooral sneller. Gedupeerden moeten eerst worden geholpen, welke instantie wat betaalt is van later zorg.”
Recent is de omgekeerde bewijslast bij aardbevingsschades ook door de Eerste Kamer aangenomen. Dit principe moet de basis zijn voor een nieuwe schaderegeling, opgezet door onafhankelijke deskundigen en met invloed van bewoners. NAM-directeur Schotman zei bovendien in zijn nieuwjaarstoespraak bereid te zijn “uit de bovengrondse aspecten met betrekking tot de schadeafhandeling en het versterken” te stappen. Vereniging Eigen Huis roept de politiek op om dit momentum aan te grijpen voor een fundamenteel andere aanpak van de schadeafwikkeling die de mensen voorop stelt.
Desillusie
De komst van de Nationaal Coördinator Alders heeft allerminst tot herstel van vertrouwen geleid. In september 2015 zag nog 41 % de toekomst ‘niet positief, niet negatief’ in. Onder meer Alders kon juist bij deze groep het verschil maken. Ruim een jaar later is de desillusie groot. Slechts 16 % oordeelt neutraal. De bevolking is murw geslagen en is het geloof in een rechtvaardige aanpak volledig kwijt. Tekenend is de reactie van een respondent, van wie het huis waarschijnlijk wordt opgekocht: “…Mijn huis had beter kunnen afbranden, dan had ik de keus gehad uit een gelijkwaardige woning of herbouw …”. Het is van groot belang dat haast wordt gemaakt met een goede regeling en dat het proces sneller verloopt. Procedures duren nog steeds eindeloos en zorgen voor veel frustratie. Iemand anders geeft aan: “We zijn een jaar geleden begonnen met een procedure… Hoewel het om een relatief kleine schade (circa 1000 euro) ging, zijn twee schade-experts en uiteindelijk ook een arbiter langs geweest … een proces dat veel meer moet hebben gekost dan de schade zelf ook in het ergste geval zou zijn.” Van de Velde: “Het roer moet om. Het jarenlange pappen en nathouden heeft gezorgd voor diep wantrouwen. Het wordt hoog tijd dat de Groningers resultaten zien en echt geholpen worden.”
Omkering bewijslast en arbiters
De omkering van de bewijslast bij aardbevingsschades wordt door ruim driekwart van de inwoners (zeer)positief ontvangen. Maar liefst 47 % van alle respondenten oordeelt zelfs zeer positief. 16 % neemt een afwachtende houding aan. In de praktijk passen de door de overheid ingestelde arbiters de omkering van de bewijslast al een tijdje toe. Dat levert uitspraken op die gedupeerden ten goede komen. De komst van de kosteloze arbitrage is echter nog niet alom bekend in het Groningse gebied. Kosteloze arbitrage door oud-rechters wordt door iets meer de helft (55 %) van de respondenten als een goed idee gezien, hoewel slechts 50 % aangeeft hiervan op de hoogte te zijn.
