Groningen – Sinds vrijdag 19 april 2024 mag er geen gas meer worden gewonnen uit het Groningenveld. Een historisch moment en een belangrijke mijlpaal. De veiligheid van Groningers is eindelijk leidend en doorslaggevend. Vanaf oktober gaat Nederland een eerste gasjaar in zonder winning uit het Groningenveld sinds de ontdekking hiervan in 1959. Nog niet zo lang geleden was er geen Groninger die dat geloofde. Om samen bij dit belangrijke moment in de Groninger geschiedenis stil te staan, maken Rijk en regio een dag mogelijk om elkaar te ontmoeten op zaterdag 5 oktober met als titel VANUIT HIER. Want vanuit hier, gaat het Groningenveld dicht en Groningen open. Het wordt een dag om stil te staan bij het heden, terug te kijken op 65 jaar gaswinning en de impact ervan op Groningers zelf en hun (t)huis. Een moment van, voor en door Groningers.
Steun in de rug voor Groningers
Groningers zijn weerbaar. Ze zijn wel wat gewend en kunnen veel hebben. Maar dat wil niet zeggen dat Groningers af en toe geen steuntje in de rug nodig hebben. Het markeren van historische gebeurtenissen heeft een functie in het ontwikkelen van besef, verwerken en doorgaan. 5 oktober wordt daarom ‘de Dag van de Groninger’. Een dag bedoeld voor álle Groningers. Er wordt gemarkeerd waar Groningen en Groningers staan, de balans wordt opgemaakt en Groningers maken zich op voor wat nog komen gaat.
Een memorabele dag
Met inbreng van vele Groningers wordt er een indrukwekkende en memorabele dag vol symboliek georganiseerd waarin ruimte is om terug te blikken, elkaar te ontmoeten, het samen te beleven en vooruit te kijken. Overdag is er gelegenheid om elkaar te ontmoeten in diverse wijken en dorpen in de provincie Groningen. Groningers staan zij-aan-zij in het avondprogramma met bijdragen van vele Groninger artiesten, schrijvers en sporters, begeleid door het Noordpool Orkest uit Groningen. De eerste namen zijn bekend. De Gronings-talige liedjesschrijver en zanger Erwin de Vries is erbij op 5 oktober. Ook cabaretier Bert Visscher speelt een rol. Zangeres Zoë Tauran zingt mee en ook TikTok Tammo is erbij. Er staan nog meer Groninger namen op de lijst, die worden de aankomende tijd bekend gemaakt. Dat geldt ook voor de locatie in de provincie van het avondprogramma. 5 oktober staan we stil bij het doven van de vlam, maar niet van ons Gronings vuur.
Dankzij onvermoeibare inzet van Groningers
Hoewel de gaswinning uit het Groningenveld op nationaal niveau veel inkomsten binnenbracht, had het een grote keerzijde. De gaswinning uit het Groningenveld laat diepe sporen na. Veel woningen en gebouwen raken beschadigd en/of zijn niet meer veilig. Het vertrouwen in de overheid is geschaad en het herstel is nog lang niet volledig. Maar de beslissing van geen gaswinning meer uit het Groningenveld is genomen dankzij de onvermoeibare inzet van Groningers die zijn blijven strijden en hebben volgehouden. Vaak met fakkels in de hand.
Meezingen in het Groot Gronings Koor
Speciaal voor deze dag wordt het Groot Gronings Koor opgericht waar iedereen aan mee kan doen die van zingen houdt of in een koor zingt. Vanaf 16 juli om 18.00 uur kunnen mensen zich hiervoor opgeven via de website vanuithier.info.
Op zoek naar herinneringen
Van de ontdekking van de eerste gasbel van het Groningenveld in 1959 tot nu, 2024, liggen 65 jaren vol verhalen en herinneringen. Een periode die mensen raakt. Onder de lagen van de Groninger geschiedenis liggen beelden en verhalen. Deze verhalen kleuren Groningen en vormen een gezamenlijke geschiedenis. Het is de bedoeling deze verhalen rond 5 oktober zichtbaar te maken. Iedereen wordt van harte uitgenodigd hieraan bij te dragen. De verhalen en foto’s kunnen worden ingestuurd via de website vanuithier.info.
Kosten: een half miljoen euro
De provincie heeft ongeveer een half miljoen euro gereserveerd voor de organisatie van het evenement. Dit bedrag is inmiddels goedgekeurd door de Provinciale Staten, hoewel meerdere partijen, waaronder de grootste partij, BBB, vragen stelden over de hoogte van dit bedrag.
Statenlid Erik Smelt van BBB uitte zijn zorgen: “Wij hebben er grote moeite mee om hier geld vanuit de provincie voor in te zetten.” Hij vindt dat het kabinet de kosten zou moeten dragen. Ondanks deze bezwaren stemde zijn partij uiteindelijk in met de financiering van een half miljoen euro, omdat er anders geen politieke meerderheid zou zijn geweest.
“Het is veel geld, maar het is wel voor Groningers. Zij verdienen dit”
Gedeputeerde Susan Top (partijloos) hield tijdens het debat een overtuigend pleidooi over het belang van het evenement Vanuit Hier, wat indruk maakte op het merendeel van de aanwezige Statenleden. Top benadrukte dat dit moment bedoeld is voor alle Groningers en niet om de gevolgen van de gaswinning af te sluiten.
“Moeten wij dit financieren?”
Top verklaarde: “We zullen niet rusten tot de laatste inwoner in een veilig, schadevrij en duurzaam huis woont. We markeren waar we nu staan en wat er is bereikt. We maken de balans op en bereiden ons voor op wat nog komt. Je kunt pas vooruit als je weet waar je vandaan komt.”
Top stelde de vraag of de provincie dit moet financieren, aangezien het Rijk verantwoordelijk is. Ze heeft het nieuwe kabinet opnieuw om een bijdrage gevraagd, aangezien het vorige kabinet al had toegezegd de helft van de kosten te dekken. Top hoopt op meer financiële steun vanuit Den Haag, zodat de provinciale bijdrage mogelijk kan worden verlaagd. “Ik heb goede hoop, maar kan niets garanderen,” aldus Top.
De dag wordt verder ingekleurd
De aankomende periode krijgt 5 oktober steeds meer vorm en wordt er steeds weer een deel van het programma duidelijk. De website www.vanuithier.info is in de lucht en wordt vanaf dinsdag 16 juli aanstaande om 18.00 uur uitgebreid met meer informatie.